به قلم :سید سراج الدین میردامادی

پیش درآمد : بی تردید عدالت و مساوات در یک کشور از مصرف شدن منابع مالی و بودجه بصورت عادلانه آغاز می شود و اگر بی عدالتی و بی انصافی و و نابرابری در مصرف بودجه در جای جای کشور دیده شود طبعا نمی توان انتظار داشت عدالت و مساوات در آن کشور نهادینه شده باشد.

از جمله مواردی که در کشور کهن و باستانی ما ضرورت دارد که بودجه مناسب صرف شود مرمت و بهینه سازی اماکن تاریخی و باستانی است که در سالهای اخیر گامهای مفید و موثری هم برداشته شده است اما تا وضعیت ایده آل فاصله زیادی داریم.

شاید مهمترین بهانه مدیران سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کمبود منابع مالی و بودجه برای مرمت آثار باستانی باشد اما آنگاه که اسراف وتبذیر و خرج های بیهوده را در شهرهای بزرگ مشاهده می کنیم آه از نهادمان بلند می شود که چرا یک دهم و یا یک هزارم این بودجه صرف مرمت و بهینه سازی اماکن تاریخی و باستانی کشورمان نمی شود؟

نمونه ای که ذیلا ذکر خواهد شد بی تردید مشتی است نمونه خروار و اهل اطلاع و صاحبان خرد می توانند لیست بلند بالایی از این بی عدالتی ها و نابرابری مصرف بودجه ها را ارائه نمایند اما شخصا به عنوان یک علاقه مند حوزه میراث فرهنگی این درد را واگویه می نمایم ای بسا دیگر دردمندان و علاقه مندان این حوزه نیز به میدان بیایند تا مسئولان دلسوز این حوزه به فکر چاره بیافتند.

برداشت اول : خراسان رضوی / مشهد مقدس / مهرماه ۹۲ / اکثر تقاطع های شهر / در آستانه معارفه شهردار جدید جناب آقای سید صولت مرتضوی و تودیع جناب مهندس پژمان / ده ها بنر بزرگ در بسیاری از تقاطع های مشهد نصب شده است، همراه با تصویر بزرگ شهردار جدید و خوش آمد به این مدیر شهرداری و آرزوی موفقیت برای آن یکی شهردار خدوم و اعلام زمان و مکان تودیع و معارفه این بنرها هزینه ای حدود یک میلیون تومان در بر دارد که اگر فرض کنیم حداقل صد تا از این بنرها در سطح شهر مشهد نصب شده باشد – که البته به نظرم خیلی بیشتر از صدتا بنر نصب شده بود – حدودا صد میلیون تومان هزینه برای شهرداری البته از جیب مشهدی‌ها پرداخت شده بود.

رسمی که پیش از این در دولتهای قبلی وجود نداشت در دولت پاکدست عدالت محور طرفدار فرودستان آنهم توسط شورای شهر حامی جبهه پایداری به اجرا گذاشته شده است ، تبلیغ مراسم معارفه و تودیع یک مدیر با صرف هزینه گزاف تبلیغاتی در سطح شهر!

برداشت دوم : آذربایجان غربی / ۹ کیلومتری شمال شرقی شهرستان نقده / تپه تاریخی حسنلو متعلق به شش هزار سال قبل از میلاد مسیح که اشیاء و زیور آلات تاریخی ارزنده ای توسط رابرت هنری دایسون آمریکایی در کاوش سالهای ۱۹۵۶ تا ۱۹۷۷ دراین تپه یافت شده و یک منطقه مسکونی نیز در این تپه کشف شده است.

برای محافظت دیوارهای این شهر تاریخی از فرسایش باد و باران و آفتاب هر ساله میراث فرهنگی بودجه ای شاید کمتر از یک میلیون تومان صرف می کرده تا کاهگل ساده ای به دیوارهای این شهر تاریخی زده شود اما بدلیل کمبود بودجه سه سال است که این مرمت سالیانه متوقف شده است و دیوارهای کهن که از جنس سنگ است و در برابر باد و باران و آفتاب دچار فرسایش می شود بدون مرمت باقی مانده اند !

نتیجه گیری : بی تردید بودجه میراث فرهنگی ارومیه از بودجه شهرداری مشهد جدا است و هر فرد مطلعی می داند اسراف و تبذیر در شهرداری مشهد ربطی به کمبود بودجه در اداره میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی ندارد اما سخن در این است که اگر عدالت و مساوات در مصرف بودجه در کشور بصورت یک فرهنگ در بیاید و دغدغه تمامیت سرزمینی در زمینه مصرف بودجه ها در ذهن و عمل تک تک مسئولان و مدیران نهادینه شده باشد ما با چنین افراط و تفریط هایی مواجه نمی شویم.

در کشورهای مترقی اهمیت بسیار زیادی به مرمت آثار تاریخی داده می شود و اساسا برای تودیع و معارفه مدیر قدیم و جدید یا مراسم نمی گیرند و یا حداکثر پرسنل و مدیران را به صرف یک قهوه دعوت می کنند و اصلا و ابدا از نصب بنر و پرو پاگاندا خبری نیست اما در عوض برای یک اثر تاریخی سخاوتمندانه و البته مدبرانه خرج می کنند.

صرف هزینه برای مرمت آثار تاریخی نه فقط از آن جهت که ما باید آثار پدران و پیشینیان خود را حفاظت کنیم بلکه حتی از بد اقتصادی برای جذب جهانگرد داخلی و خارجی هم یک سرمایه گذاری مفید و موثر است اما به نظر نمی رسد حداقل در چشم انداز کوتاه مدت نگاه مدیریتی کشور در این زمینه تغییری نماید.