بالا از راست به چپ: مرحوم آیت الله زین العابدین سیستانی(احتمالا عموی آیت الله سیستانی مرجع)،مرحوم آیت الله سیدعلی اکبر خوئی(پدر آیت الله سیدابوالقاسم خوئی)،مرحوم آیت الله سیدیونس اردبیلی،مرحوم آیت الله سید هاشم میردامادی نجف آبادی(درآن زمان معروف به نجفی)، نفر آخر آقای سید محمد سیستانی،نشسته پایین نشسته از راست مرحوم سید العراقین، مرحوم آیت الله حاج آقابزرگ شاهرودی، مرحوم آیت الله شیخ هاشم قزوینی، مرحوم عنایت میزبان علما در تهران.

جهت دیدن عکس در ابعاد بزرگ به پایین صفحه رجوع کنید

امام خمینی (ره) در بیاناتی پس از فاجعه کشتار نوزدهم دی به موضوع مسجد گوهر شاد و وقایع آن اینگونه اشاره می کنند : اگر اسلحه در دست ناصالح باشد، آنوقت این مفاسد از آن پیدا می شود و آن جنایاتی و کشتار عامی که در مسجد گوهرشاد واقع شد، دنبال آن علمای خراسان را گرفتند آوردند به تهران حبس کردند، علمای بزرگ را حبس کردند و بعضی شان را هم محاکمه کردند و بعضی شان را هم کشتند برای اینکه اسلحه در دست بی عقل بود.

یکی از قیام‏های ‏خونین مردم مسلمان ایران به رهبری مراجع تقلید در قرن معاصر، که نقطه عطفی درتاریخ قیام‏های اسلامی در تاریخ صد ساله اخیر است، قیام مردم مسلمان در مسجد گوهرشاد، در کنار مرقد مطهر حضرت امام رضا علیه ‏السلام بر ضد دیکتاتوری ‏رضاخان، و کشف حجاب او است.

هنگامی که رضاخان کشف حجاب اجباری را به اجرا گذاشت، علمای وقت از هر سوی ‏کشور، اعتراض شدید خود را اعلام داشتند، از جمله مراجع و علمای برجسته مشهد مقدس در آن وقت، مانند:

آیة الله العظمی حاج آقا حسین قمی، آیة ‏الله حاج شیخ محمد آقازاده، آیة ‏الله ‏شیخ هاشم قزوینی، آیة الله سید عبدالله شیرازی، آیة‏ الله سید علی اکبر خویی، آیة ‏الله شیخ غلامحسین تبریزی، آیة ‏الله سیدعلی سیستانی ، آیةالله سید هاشم میردامادی نجف آبادی و… در بیت آیة ‏الله ‏العظمی سید یونس اردبیلی(ره) اجتماع کردند و اعتراض شدید خود را طی تلگرافی به ‏رضاخان ابلاغ نمودند، این تلگراف با امضای 31 نفر از علمای برجسته مشهد مزین ‏شده بود.

به دنبال بازداشت آيت الله العظمی قمي، مردم مشهد در منازل علمایی همچون آيت الله اردبيلي و آيت الله سيد هاشم ميردامادي تجمع کردند تا اینکه در تاريخ 10 ربيع الثاني سال 1354 قمری برابر با 20 تير ماه سال 1314 شمسی، مأموران دستگاه مسلحانه وارد منازل علما شدند و عده‌اي را مجروح و دستگير نمودند.

پس از آن، مردم به مبارزه خود ادامه دادند و به مسجد گوهر شاد رفتند. مأموران حکومتی نیز دوباره حمله کرده و کشتار وسيعي را به راه انداختند و رهبران و علمای نهضت را همانند حضرات آیات سيد هاشم ميردامادي، سيد يونس اردبيلي، شاهرودي و نهاوندي و…. بازداشت نمودند. در کنار حرم حضرت رضا علیه السلام در مسجد گوهرشاد متحصن شدند، و روحانی مبارز، محمد تقی بهلول با سخنرانی‏های خود، به شدت به ‏اقدامات ضد اسلامی رضاخان اعتراض نمود … به گفته آقای بهلول حدود چهار ساعت از شب گذشته، به دستور رضاخان، دژخیمان او با حمله ناجوانمردانه به مسجد گوهرشاد، مردم را به گلوله بستند که ‏در این کشتار جمعی، حمام خون به راه افتاد و حدود سه هزار نفر به شهادت ‏رسیدند.