طرح پیشنهادی قاهره برای آتش‌بس میان حماس و رژیم‌اسراییل مانند سایر طرح‌های مشابه دارای مشکل عدم جامعیت است. نگاهی گذرا به طرح‌های مشابه که تاکنون ارایه شده حاکی از آن است که اغلب آنها زمانی ارایه می‌شوند که رژیم اسراییل با مشکلی در حملات خود مواجه می‌شود یا نارضایتی‌های داخلی یا اختلاف بخش سیاسی با […]
طرح پیشنهادی قاهره برای آتش‌بس میان حماس و رژیم‌اسراییل مانند سایر طرح‌های مشابه دارای مشکل عدم جامعیت است. نگاهی گذرا به طرح‌های مشابه که تاکنون ارایه شده حاکی از آن است که اغلب آنها زمانی ارایه می‌شوند که رژیم اسراییل با مشکلی در حملات خود مواجه می‌شود یا نارضایتی‌های داخلی یا اختلاف بخش سیاسی با بخش نظامی بروز می‌کند یا ضعف سیستم‌های اطلاعاتی و امنیتی در دسترسی به منابع اصلی تهدید مشهود می‌شود یا اختلاف موازنه «قدرت- وحشت» پدید می‌آمد یا برخی کمبودهای تسلیحاتی و مهمات تسلیحاتی به اسراییل فشار وارد می‌کند.
در چنین مواقعی این رژیم به آمریکا علامت داده و سیگنال‌هایی را مخابره می‌کند و ایالات‌متحده نیز با ارتباطات ویژه با کشورهای خاصی در منطقه مانند ترکیه یا مصر، مسوولان این کشورها را ترغیب می‌کند تا با حالت نیمه‌بی‌طرفانه! پیشنهادهایی را جهت آنچه آتش‌بس می‌نامند، ارایه کنند.
طرفه اینکه این پیشنهادات و طرح‌ها هرچند در عمل باعث توقف درگیری‌های نظامی شده اما نتوانسته پایبندی اسراییل به آن را تضمین کند و باز هم به‌طور متوسط بین دو تا سه‌سال برحسب شرایط، دوباره خود را برای حمله مجدد به غزه یا حتی گاهی به مناطقی در کرانه غربی رود اردن آماده کرده است. واقعیت این است که با وجود نوع تعامل جهان با صهیونیست‌ها، «صلح» در کار نخواهد بود مگر اینکه کفه نیروهای فلسطینی اعم از حماس و جهاد اسلامی و سایر نیروها، از کفه نظامی و امنیتی رژیم اسراییل سنگین‌تر شود.
در شرایط فعلی نیز با توجه به شرایطی که حماس و جهاد اسلامی اعلام کرده‌اند، ممکن است با تحقق برخی از این شروط، آتش‌بس موقت برقرار شود. به‌هر حال به لحاظ سیاسی حمایت‌هایی که از اینگونه طرح‌ها می‌شود؛ شامل اتحادیه عرب -که در اختیار مصر است و پیرو سیاست دولت مصر است- ترکیه، عربستان، برخی کشورهای غربی و سازمان ملل. آنها با ایجاد فضای سیاسی خاصی با خواست ایالات‌متحده، همه این دوایر را به حرکت درآورده و فشار بر حماس و جهاد اسلامی به دلیل گناه دفاع مشروع از زنان و فرزندان بیگناه را افزایش می‌دهند. شرط بازماندن گذرگاه رفح که مصر می‌تواند آن را تضمین کند یا آزادکردن اسرای فلسطینی یا افرادی که هنگام آزادی «گلعاد شالیت» قرار بر آزادی متقابل آنان بود، می‌تواند به‌عنوان شرایط حماس قابل مذاکره باشد. نکته اینجاست که با توجه به شواهد موجود، حماس می‌تواند تا یک‌ماه دیگر به‌راحتی به روند حملات خود ادامه داده و فشار روانی جدی‌تری به اسراییل وارد آورد و این برای نتانیاهو و مسایل سیاسی داخلی وی با رقبایش، زنگ خطری جدی است.
شرط زمین‌گذاشتن سلاح برای حماس، حتما جزو شروط غیرقابل‌اجرا خواهد بود چرا که نه عقلایی است و نه عملی. هروقت اسراییل از سلاح استفاده نکرد طبعا حماس و جهاد اسلامی هم این گزینه را کنار خواهند گذاشت.
شرایط نشان داده که دیپلماسی فعلی در قبال رژیم اسراییل موثر نخواهد بود مگر اینکه طرف‌های دیگری مثل اتحادیه اروپا یا برخی کشورهای اسلامی به شکل متحد به این مساله ورود کنند. اگر اتحادیه اروپا در معادلات اقتصادی با اسراییل، اعمال فشار بیشتری کند-که این کار را آغاز کرده است- می‌تواند بر اراده سیاستمداران اسراییل تاثیرگذار باشد. کشوری مانند ترکیه که در شرف انتخابات ریاست‌جمهوری قرار دارد نیازمند فضای تبلیغاتی- با توجه به فشار افکار عمومی و مردم ترکیه به دولتمردان- است و می‌تواند بخشی از ثقل خود را بر فلسطین متمرکز کند. استقرار وضعیت سوریه به‌نفع دولت نیز می‌تواند معادلات دیپلماتیک را بر ضد اسراییل، تغییر دهد.
منبع: روزنامه شرق
