فرازو نشیب‌های دختر نابغه ایرانی که قله ریاضیات جهان را فتح کرده است درمصاحبه‌ای اختصاصی با روزنامه‌ گاردین انتشار یافت.این روزنامه مریم میرزاخانی را فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف و دکترای دانشگاه هارواردامریکا معرفی کرده است که توانسته بالاترین نشان ریاضیات جهان را کسب کند.نام میرزاخانی این روزها تیتر اکثر خبرگزاری‌های جهان بوده و همواره ازاو به‌عنوان اسطوره‌ای عجیب و شگفت‌انگیز در عالم ریاضیات نام برده شدهاست.

گزارش گاردین در این مصاحبه به جزئیات زندگی شخصی دختر نابغه ایرانپرداخته است. مریم میرزاخانی در این‌مصاحبه ریاضیات را یک سرگرمی دانسته کهبیشتر زمان وی را گرفته و او را بسیار هیجان زده می‌کند.نابغه ایرانی که حالا دارنده جایزه نوبل ریاضیات است در 13 اردیبهشت 1356 در تهران به‌دنیاآمد. وی در سن 31 سالگی در دانشگاه استنفورد به عالیترین جایگاه دانشگاهی ومقام استادی رسید.او در نظریه «تایشمولر» هندسه هذلولی، نظریه ارگودیک تحقیقات گسترده‌ای داشته است.

او نخستین زن ایرانی برنده جایزه فیلدز استکه تنها در ریاضیات می‌توان کسب کرد. مریم به‌راحتی محاسبات ریاضی را انجامداده و در سال‌های 1994 هنگ‌کنگ تا 1995 کانادا برنده مدال طلا در المپیادجهانی ریاضی شده است.خبرنگار گاردین در مصاحبه از میرزاخانی می‌پرسد،نخستین خاطراتت در عالم ریاضیات چه هستند؟ و وی می‌گوید: از دوران کودکیدلم می‌خواست نویسنده شوم، تفریح و سرگرمی برایم بسیار هیجان‌انگیز بود وبه رمان خواندن علاقه‌زیادی داشتم. در واقع هر کتابی می‌یافتم، می‌خواندم. هرگز فکر نمی‌کردم در عالم ریاضیات اینچنین موفق شوم. من در خانواده‌ای باسه خواهر و برادر بزرگ شده‌ام. پدر و مادرم همواره از من حمایت و مرا درادامه درس‌هایم تشویق کرده‌اند. برای آن‌ها مهم بود تا من حرفه‌ای خوب ورضایت‌بخش به‌دست آورم.

این نابغه ریاضی ادامه داد: از بسیاری جهات خانواده محیط بزرگی برای من بود تا پیشرفت کنم اما در دوران جنگ ایران و عراق وضعیت بسیار سخت بود.
ابداع حل یک مشکل ریاضی
میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ میلادی موفق شد راه‌حلی برای یک مشکل ریاضی پیدا کند. ریاضیدانان مدت‌های طولانی است که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی بوده‌اند و در این میان مریم میرزاخانی جوان در دانشگاه پرینستون نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راه‌حلی روشن در اختیارداشت؛ محاسبه عمق حلقه‌های ترسیم شده روی سطوح هذلولی.

میرزاخانی در تلاشاست تا معمای ابعاد گوناگون فرم‌های غیر طبیعی هندسی را حل کند. در صورتیکه جهان از قاعده هندسه هذلولی تبعیت کند، ابتکار وی به تعریف شکل و حجمدقیق جهان کمک خواهد کرد. در واقع مشکل این است که برخی از این اشکالهذلولی همچون doughnuts یا amoebas دارای ظاهری بسیار نافرم هستند کهمحاسبه حجم آن‌ها را به معمایی جدی برای ریاضیدانان مبدل کرده‌است. امامیرزاخانی با یافتن راهی جدید در واقع دست به یک ابتکار عمل بزرگ زد و باترسیم یک سری از حلقه‌ها روی سطح این گونه اشکال پیچیده به محاسبه حجمآن‌ها پرداخت.
ازدواج با پژوهشگر چک
میرزاخانی با یک پژوهشگر اهل چک ازدواج کرد.همسر وی جان وندراک، از پژوهشگران آی‌بی‌ام و اهل چک است و دختری به نام آناهیتا دارند.
علاقه به فیلم ضد امریکایی
فیلممورد علاقه او داگویل یک فیلمی ضد امریکایی است. سلیقه او در فیلم، منعکسکننده ذات پژوهش اوست که شامل تعیین مشخصات غیرطبیعی فرم‌های هندسی است. اومی‌گوید: «گاهی مواقع احساس می‌کنم در یک جنگل بزرگ هستم و نمی‌دانم بهکجا می‌روم، ولی به طریقی به بالای تپه‌ای می‌رسم و می‌توانم همه چیز راواضح‌تر ببینم. آن چه آن گاه رخ می‌دهد، واقعاً هیجان انگیز است.»

مریم میرزاخانی ادامه داد: برادر بزرگتر من،علاقهام را به علم و دانش بیشتر کرد. نخستین خاطره من از ریاضیات زمانی بودکه وی به من آموزش اضافهکردن اعداد یک تا 100 را میآموخت. بعدها مجله علمی «گاوس» این معما را حل کرد و راه حل وی بسیار برایم جالب بود.
چه تجاربی در خصوص آموزش ریاضی برای شما تأثیرگذار بود؟
من بسیارخوششانس بودم، هنگامیکه مدرسه ابتدایی را به پایان رساندم جنگ تمام شدهبود. اگر 10 سال پیشتر از آن به دنیا میآمدم چنین شانسی را که امروز بهدستآوردم، نداشتم. من در مدرسه فرزانگان در تهران درس میخواندم و معلمان بسیارخوبی داشتم. من دوستم به نام «رؤیا بهشتی»را آنجا ملاقات کردم. او کسی بودکه علایق مشترکی با من داشت. مدرسه ما نزدیک به خیابان پر از کتابفروشی درتهران بود. به یاد دارم که چگونه در امتداد خیابانهای شلوغ قدم میزدم ورفتن به کتابفروشیها من را هیجانزده میکرد.

تعداد زیادی کتاب را به طورتصادفی میخریدم. مدیر مدرسه ما زنی با اراده بود که شرایط را برای یافتنفرصت مناسب شاگردانش فراهم میکرد. پس از آن من درگیر المپیاد ریاضی شدم که کاری بسیار سخت تر بود و برای من به عنوان یک نوجوان، چالشی لذتبخش بود. درهمان زمان من از ریاضیدانان الهام گرفته و با دوستانم در دانشگاه صنعتیشریف آشنا شدم.
آیا میتوانید تفاوت بین آموزش ریاضی در ایران و ایالات متحده را بیابید؟
این اظهارنظر برای من دشوار است، این سؤال به تجربه یادگیری ریاضی در امریکابازمیگردد که من در چند دانشگاه آموختهام. من اطلاعات کمی در رابطه باآموزش و پرورش در دوره متوسطه در امریکا دارم. با این حال باید بگویم سیستم آموزش وپرورش در ایران با امریکا کاملاً متفاوت است. به عنوان دانشجوی دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه هاروارد نظام آموزشی در ایران با آنچه در اینجامیبینم متناسب نیست. در ایران پسرها و دخترها در تابستان به المپیاد ریاضی فرستاده میشوند. آنها قبل از ورود به دانشگاه رشته خود را انتخاب کرده وآموزش کنکور- ملی میدهند.

اما اینجا در کلاسها افراد نابغه ابتدا شناسایی شده و در کمپهای اختصاصی و فشرده آموزش میبینند. وقتی وارد دانشگاه هارواردشدم جبر و ترکیبات پیچیده آن را فراگرفتم. تجزیه و تحلیلها بسیار سخت بود،من با «کورت مک مولن» که برجسته ترین استاد ریاضی است آشنا شدم و از نقطه نظرات وی آگاهی یافته و از ایشان قدردانی میکنم.
مهمترین مشکلی که در روند تحصیلی خود داشتید چه بوده است؟
اکثر مشکلات من در تغییر ساختار هندسی بود، وقتی وارد هاروارد شدم سوابق تحصیلی ام بیشتر راجع به مطالعه هندسه و ریاضیات بود. از تجزیه و تحلیلهای پیچیده ومسائل سخت ریاضی لذت میبردم. با وجودی که اطلاعات چندانی در موردشان نداشتماما علاقه زیادی به هندسه هذلولی داشتم. برای آنکه به سطح دانشجویان امریکایی برسم، باید مطالعات زیادی انجام میدادم.
چه توصیهای برای علاقهمندان به این رشته دارید؟
این سؤال سختی است،فکر نمیکنم هرکسی به ریاضیدان شدن علاقه داشته باشد اما بر این باورم که بسیاری دانشجویان ریاضیات را یک فرصت واقعی برای پیشرفت نمیدانند. در حالیکه با تمرینهای سخت و پشتکار می توان در این رشته پیشرفت کرد. با وجودی کهریاضیات درس خشک و بیروح است اما بسیار هیجان انگیز بوده و میتواند لذتبخشباشد. مریم میرزاخانی به ایرانی بودن خودش افتخار میکند.

به نقل از ایران