خط امام : هنوز در دانشگاه ها، تماشا گری بر نظارت و کنشگری غلبه دارد. دغدغه مندی و حساسیت دانشجو به پیرامون و جامعه از اولویت های یک دانشگاه توسعه گرا است .

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خط امام ، دوشنبه شب دکتر هادی خانیکی در نشست نهاد دانشگاه فرصت یا تهدید، که به دعوت سازمان جوانان مجمع نیروهای خط امام در محل این مجمع برگزار شد به تشریح وضعیت آموزش عالی و نیازهای امروزی جامعه و صنعت به این نهاد پرداخت و گفت: در حال حاضر با توجه به مسئله افزایش سطح آموزش عالی و افزایش کمی دانشجویان در سطح جهان دانشگاهها نقش های متعدد دیگری از جمله، آموزش نقش شهروندی، ارتقاء ارتباط دانشجویان با محیط پیرامون و نقادی را نیز بر عهده دارند.

هویت دانشجویی پس از سالها همچنان تغییر ناپذیراست

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به بحث مطرح شده در این نشست در زمینه نهاد دانشجو، 16 آذر و هویت دانشجویی را از تکرار شونده های فرهنگی معرفی کرد و گفت: هویت دانشجویی مسئله ای نیست که به زمان خاصی اختصاص داشته باشد و با تغییرات محیطی، افزایش تعداد کمی دانشگاه ها و دانشجو همچنان بر ماهیت خود باقی مانده است. بر اساس نظریه ای که بین رشته های زیست شناسی و جامعه شناسی مشترک است تکرار شونده ها همچون ژن به استمرار یک امر کمک می کنند، و هویت دانشجویی نیز روز دانشجو را با گذشت شش دهه همچنان آن را زنده نگه می دارد و تکرار می کند.

خانیکی ادامه داد: روز دانشجو با همه تغییراتی که در جامعه و ساختار آموزش ایجاد شده توسط همه احزاب و گروه ها گرامی داشته می شود که ناشی از نظریه تکرار شوندگی و به واسطه ژن هویت دانشجویی است.

عضو شورای مرکزی حزب تازه تاسیس اتحاد با اشاره به افزایش دربرگیری آموزش عالی در جهان و توده ای شدن آموزش عالی، دانشگاه را دارای نقش واسط عنوان کرد و گفت: هم اکنون دانشگاه شکل عام تری یافته است و هر جوانی به راحتی قادر به تحصیل و گرفتن مدرک است این موضوع مختص ایران نبوده و در سطح جهان مسئله ای به عنوان توده ای شدن آموزش عالی مطرح است. در اینجا بحث سرمایه شدن آموزش، پژوهش و فناوری مطرح می شود. در اینجاست که دانشگاه در صورتی که بتواند به عنوان نهادی واسط فرهنگی ایفای نقش کند به فرصت تبدیل شده است اما اگر به تولید انبوه دست بزند و گرفتار رشد کمی شود نظم علمی مخدوش می شود. در واقع اگراز درون محیط آکادمیک نیروی خلاق و کارآمد دارای قدرت تربیت نشود طبیعتاً برآیندی عقیم برجای خواهد ماند.

خانیکی در تشریح ویژگی های دانشگاه واسط چهار هدف را بیان کرد و افزود: براساس تعاریف اندیشمندان حوزه آموزش چهار تعریف جدید از اهداف دانشگاه عبارتند از؛ تربیت شهروند، تقویت قدرت ارتباط دانشجویان با محیط پیرامون خود، کشف و بروز خلاقیت ها و نقادی است.

وی همچنین ادامه داد: بر اساس این تعریف، نقش دانشگاه تنها آموزشی نیست بلکه به ابعاد دیگر همچون مشارکت های اجتماعی و ارتباط قوی برای تبادل اطلاعات و به بحث نقادی نیز پرداخته شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی مشارکت اجتماعی و نقادی دانشجو را نیازمند استقلال و امنیت دانست و گفت: اولویت ها در توسعه فرهنگی خوب درک نشده است و ضعف هایی در دانشگاه وجود دارد که مختص ایران نبوده و جهانی است.

خانیکی افزود: نسبت های بین توسعه فرهنگی و دیگر ابعاد توسعه همچون سیاست و اقتصاد به درستی تعیین و مشخص نشده است و نهاد دانشگاه از دید اقتصاد دانان مصرف کننده و از دید سیاستمداران پرسشگر و چالش برانگیز معرفی می شود و از منظر فرهنگی شاید دانشگاه به طور جدی در کانون دغدغه های ما در دوران معاصر قرار نگرفته است.

معاون اسبق فرهنگی وزارت علوم گفت: گفت و گو را باید در دانشگاه تمرین کرد هرچه قدرت گفت و گو در جامعه بیشتر باشد هماهنگی بین نهادهای اجتماعی بیشتر می شود و دانشگاه می تواند به عنوان واسطی بین نهاد فرهنگ، اقتصاد و سیاست نقش مهمی را ایفا کند.

خانیکی افزود: نگاه توسعه گرا به دانشگاه باید الزامات مورد نیاز آن را همراه با حسن ظن، قواعد و نظم علمی، حقوق دانشجو و هیات علمی را بپذیرد و به نهاد های علمی قدرت انتخاب بدهد.

وی رابطه دانشگاه و جامعه را مطلوب ندانست و اظهار کرد: مسئله گریزی نهاد دانشگاه از نقش مرجعیت آن می کاهد اما توقع نداریم که همه مسائل جامعه در دانشگاه حل شود.

استاد علوم ارتباطات گفت و گو بین نهادهای علمی، اجرایی، مدنی اعم از دولتی و خصوصی را خیلی ضعیف دانست و اظهارداشت: در این حالت گرفتار مدلی از توسعه می شویم که ناموزون است هر نهادی مجبور می شود مشکلات خودش را حل کند تولید و توزیع مدرک در محوریت کار قرار می گیرد در حالی که مشکلات در حوزه های صنعتی، اجتماعی و انسانی همچنان به قوت خود باقی هستند.

خانیکی یکی دیگر از عوارض این گونه توسعه را نداشتن تفکر راهبردی و آینده نگر دانست و افزود: فعالیت ها به صورت جزیره ای و حل مشکلات روزمره می شود، امروز باید دیگر نهادهای جامعه همچون اقتصاد و سیاست نیز نگاه کلانی به دانشگاه داشته باشند زیرا بدون مشارکت همه نهاد های جامعه و تعیین نسبت آن ها توسعه موزون امکان پذیر نیست.

انجمن های علمی به ارتباط دانشگاه ، صنعت و جامعه کمک می کنند

خانیکی در پاسخ به سوالی در خصوص کندی رشد علمی کشور نیز گفت: اگر رشد علمی کشور کاهش یافته است باید ریشه های آن را در برنامه ریزی های 10 سال گذشته جستجو کنیم رشد علمی کشور حاصل توسعه سیاسی دولت اصلاحات بود.

وی افزود: ایجاد انجمن های علمی به ارتباط دانشگاه، جامعه و صنعت کمک می کند هر چه تنوع نهادها بیشتر باشد به طبع گفت و گوی بیشتری بین آنها انجام شود مشکلات زودتر و توسعه بهتر صورت می گیرد.

خانیکی تاکید کرد: این نقد بر نهاد آکادمیک وارد است که مسئله گریزاند و از سوی دیگر

به تفکر بنیادی و علمی در دستگاه های اجرایی نیز کمتر پرداخته می شود دستگاهها تمایل دارند مسائلشان را به روز حل کنند و به سرمایه گذاری اجتماعی، فیزیکی و فرهنگی چندان توجه نمی کنند در حالی که ایندو بایستی در کنار هم مسائل را مطرح و مشکلات را برطرف کنند.

هنوز در دانشگاه ها، تماشا گری بر نظارت و کنشگری غلبه دارد

خانیکی سطح مشارکت دانشجویان در مقایسه با گستردگی کمی دانشگاه ها را کافی ندانست و افزود: هنوز در دانشگاه ها، تماشا گری بر نظارت و کنشگری غلبه دارد.

وی دغدغه مندی و حساسیت دانشجو به پیرامون و جامعه را از اولویت های یک دانشگاه توسعه گرا دانست و گفت: کنش در دانشگاه ها باید چند وجهی باشد باید همه فعالیت ها را در کنار هم داشته باشیم و تنوع را به رسمیت بشناسیم.