آخرین ساعات دیروز خبر درگذشت کیارستمی خواب را از چشمان مخاطبان رسانه ها ربود و برای بسیاری غمی با «طعم گیلاس» را جایگزین ساخت. کیارستمی که برای ادامه درمان خود در فرانسه بسر می برد، دیروز دوشنبه (14 تیر 1395) دار فانی را وداع گفت و بسیاری بویژه هنرمندان را دچار ضایعه ای غمبار کرد. کیارستمی که بارها در جشنواره های بین المللی حضور یافت و با فیلم های ستایش برانگیز خود، به شایستگی سینمای ایران را نمایندگی کرد، از میان ما رفت اما سبک و سیاق فیلمسازی او هنوز پابرجاست. راستی، سادگی، شفافیت و جهان بینی خاص، از نقاط برجسته فیلم های کیارستمی است که سینمای او را از دیگران متمایز می کند.

**اصالت و شفافیت؛ ویژگی های برجسته کیارستمی و سینمایش
«مهرانه مهین ترابی» بازیگر، در گفت وگو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا از ویژگی های شخصیتی منحصربه فرد کیارستمی سخن گفت؛ ویژگی هایی که در فیلم های او هم جاری و ساری بود و موجب تمایز آثار وی از دیگر اثرهای سینمایی می شد.
مهین ترابی در گفت و گو با ایرنا گفت: کیارستمی یکی از انسان های نادر و کمیابی بود که من در زندگی با او رو به رو شده بودم. در وجود و زندگی کیارستمی نوعی اصالت، شفافیت و قدرتی جریان داشت که او را به انسانی منحصربه فرد تبدیل کرده بود. وجود انسانی کیارستمی به دلیل بهره مندی از این ویژگی ها بسیار نادر بود تا جایی که امکان نداشت در کنار او باشید و از ویژگی های مثبتش اثر نپذیرید.
مهین ترابی افزود: بزرگترین خصیصه کیارستمی این بود که هیچ پیچیدگی ای نداشت. کیارستمی با خودش، زندگی و طبیعت روراست بود. او بر خلاف بسیاری از انسان ها که می خواهند با پیچیده نمایی شخصیتی خود را بزرگتر، زیباتر، ثروتمندتر و … تر از آنچه هستند نشان دهند، انسان بسیار ساده ای بود. به نظر من کیارستمی تمام موفقیت خود را مدیون همین راستی، سادگی و اصالتی بود که در فیلم هایش هم آن را به تصویر می کشید. به عنوان نمونه فیلم «خانه دوست کجاست» به اندازه ای خالص و ناب است که مانند یک پاک کن می تواند همه آلودگی ها را از وجود انسان پاک و تمیز کند.
این بازیگر در پاسخ به چرایی کم دیده شدن کیارستمی در داخل گفت: سال ها بود که از سر بی مهری ها و برخی قوانین دست و پاگیر این مملکت، کیارستمی فعالیت سینمایی چندانی نداشت. جای تاسف دارد که نتوانستیم آنطور که باید و شاید از چشمه نابی که از وجود او می تراوید بهره مند شویم. بسیار جای تاسف دارد که بسیاری از مردم حتی برخی فیلم های ایشان را هرگز ندیده اند و ما مردمی هستیم که پس از مرگ بزرگی به یاد او می افتیم و ارزش واقعی آدم ها را وقتی در کنارشان هستیم به درستی نمی بینیم و از وجودشان لذت نمی بریم.

** فیلم های کیارستمی و فلسفه ای واحد که در آن ها جاری بود
«شهرام اسدی» کارگردان سینما در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا در مورد ویژگی های کیارستمی گفت: بسیاری از کارگردان ها در طول دوران فیلمسازی خود اغلب فیلم هایی می سازند که در زمره اقتضائات قرار می گیرند؛ اقتضای سیاست های روز، اقتضای معیشت و … اما ویژگی عباس کیارستمی در این بود که هرگز جز در مسیر نگاه خود به عالم هستی فیلمی نساخت. هر فیلمی که کیارستمی ساخت پیرو جهان بینی او بود. او هرگز سوار موج گذرنده ای نشد و تنها به دنبال بیان حرف و سخنی رفت که از درون او نشات می گرفت.
اسدی افزود: در همه فیلم های کیارستمی از نخستین فیلم کوتاه او یعنی «نان و کوچه» تا آخرین فیلمی که ساخت، فلسفه ای واحد و نگاهی خاص به دنیا و عالم هستی وجود دارد. این در حالی است که بسیاری از فیلمسازها نمی توانند فلسفه و جهان بینی خاص خود را در همه فیلم هایشان جاری کنند. بسیاری از کارگردان ها به خاطر مسایل معیشتی در مورد موضوع های خانوادگی و مسایل روزمره فیلم هایی می سازند که اگر با فلسفه و نگاه آن ها به زندگی چندان تناسبی نداشته باشد هم برایشان چندان اهمینی ندارد. کیارستمی اما اینگونه نبود. او فقط فیلم هایی می ساخت که نسبت به زندگی، مسیر زندگی و مرگ موضع و نگاه داشته باشد. این نگاه در همه کارهای او دیده می شود.

**زبانی جهان فهم؛ راز موفقیت کیارستمی
«ستاره اسکندری» بازیگر سینما و تلویزیون در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا گفت: کیارستمی در میان فیلمسازان ما تنها کسی بود که زبان جهانی داشت. فیلم های او بر فلسفه های بزرگ، همه جانبه و فرامرزی مبتنی بود. شاید بتوان او را به عنوان تنها فیلمسازی شناخت که محدود به مرزهای ایران نبود. این، نه بخاطر حضور در جشنواره های بین المللی که بخاطر ترکیب موزونی از شعر و فلسفه بود که در فیلم هایش جاری بود و این قدرت را به فیلم های او می داد که همه مرزها را درنوردد.
به گفته اسکندری، دیگر در میان کارگردانان ما کسی وجود ندارد که بتواند سینما را در این ابعاد، نه به عنوان سینمای محلی و بومی بلکه به عنوان سینمایی فرامحلی به دنیا بشناساند.
اسکندری در پاسخ به این پرسش که چرا کیارستمی به رغم شهرت جهانی چندان در داخل مورد توجه قرار نگرفت، با اشاره به نقش تبلیغات در تبدیل یک فیلمساز و اثری سینمایی به یک جریان گفت: شاید چون شیوه رفتاری کیارستمی متفاوت از فیلمسازان دیگر بود چنین رخ داد. کیارستمی سرش به زندگی خودش گرم بود و هیچگاه جایی نشنیدم که او تملق کسی را بگوید یا با جریانی همراه شود. او در انزوایی خودگزیده زندگی کرد و نگاهش به زندگی و فیلمسازی متفاوت بود. خیلی دردناک است که در داخل آنطور که باید به او و سینمایش توجه نشد و قدرش دانسته نشد.

**واکنش برخی هنرمندان و چهره های سیاسی به مرگ کیارستمی در فضای مجازی
بسیاری از اهالی هنر و سینما و همچنین برخی سیاستمداران به مرگ کیارستمی واکنش نشان داده اند. «کمال تبریزی» کارگردان، در یادداشتی برای خبرگزاری «ایسنا» نوشت: در میان بزرگان سینما فیلم‌هایش بیش از همه مرا دچار حیرت می‌کرد و با دیدن آن‌ها تحت تاثیر عجیب و غیرقابل توصیفی قرار می‌گرفتم؛ حسی کاملا نزدیک به حقیقت زندگی و به شدت متفاوت با دنیای سینما! دنیایی مختص کیارستمی و منحصر به فرد. آرامشی دوست‌داشتنی که مطمئنم حالا که پیش ما نیست، آرام‌تر است.
«حسن فتحی» کارگردان هم در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نشت: عباس کیارستمی مُرد اما سینمای او هرگز نخواهد مرد. «محمد علی کشاورز» بازیگر مطرح سینما و تلویزیون در صفحه اینستاگرام خود با انتشار تصویری از کیارستمی نوشت: رفیق 30 ساله، اعتبار سینمای ایران روحت شاد. «رضا کیانیان» دیگر بازیگر نام آشنا هم در صفحه اینستاگرام خود نوشت: متاسفم…… درست مثل اینکه پدرم پرکشیده.
«حسن روحانی» رییس جمهوری توییتی را با این مضمون منتشر کرد: نگاه متفاوت و عمیق کیارستمی به زندگی و عودت انسان ها به صلح و دوستی، دستاورد ماندگار در هنر هفتم خواهد بود.
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان هم در توییت خود نوشت: ایران چهره شاخص و برجسته خود را در سینمای بین الملل از دست داد.
کاخ الیزه هم از طرف «فرانسوا اولاند» رییس جمهوری فرانسه درگذشت کیارستمی را تسلیت گفت.